Aktualności | Pierwsze Gliwickie Nagrody Literackie rozdane. Gościem gali Olga Tokarczuk

Zdjęcie laureatów i jurorów na scenie

Fot. M. Buksa/UM w Gliwicach

Pierwsze Gliwickie Nagrody Literackie rozdane. Gościem gali Olga Tokarczuk

Publié: 05.09.2025 / Section: Dni Gliwic  Dzieje się  Miasto 

W Gliwicach odbyła się 5 września wyjątkowa uroczystość i uczta dla miłośników słowa. Miasto kojarzone dotąd przede wszystkim z myślą techniczną, coraz szerzej otwiera się na kulturę. Swoim mecenatem objęło właśnie pisarzy znajdujących się na początku drogi twórczej. Podczas dzisiejszej gali Gliwicką Nagrodą Literacką otrzymało sześć osób, które literacką pasję będą miały okazję rozwijać w naszym mieście. Gościem specjalnym wydarzenia była noblistka Olga Tokarczuk.

To dopiero pierwsza edycja Gliwickiej Nagrody Literackiej, a konkurs osiągnął już zdecydowanie ponadregionalny charakter. Zgłosiły się do niego 332 osoby z całej Polski, ze wszystkich województw, a także Polacy zza granicy. Duże zainteresowanie wzbudziła m.in. nowatorska formuła konkursu – realne wsparcie twórców w szczególnie trudnym momencie – jeszcze przed debiutem lub tuż po nim. Kandydaci musieli przedstawić projekty swoich książek, a na laureatów czekały stypendia twórcze w wysokości 5 tys. zł oraz dwutygodniowe rezydencje pisarskie w Gliwicach.

Laureatami pierwszej Gliwickiej Nagrody Literackiej w poszczególnych kategoriach zostali:

  • poezja (przed debiutem) – Konstanty Famulski za projekt książki „Ten pies imieniem Rimbaud i inne metale ciężkie”;
  • poezja (po debiucie) – Joanna Łępicka za projekt książki „Olbrzym”;
  • proza (przed debiutem) – Przemysław Pożar za projekt książki „Puff”;
  • proza (po debiucie) – Iwona Bassa za projekt książki „Rewizja”;
  • esej i reportaż (przed debiutem) – Emilia Sułek za projekt książki „Kirgizi zeszli z gór”;
  • esej i reportaż (po debiucie) – Monika Glosowitz za projekt książki „Baby – reportaż o kobietach ze społeczności górniczych”

Serdecznie gratuluję wszystkim laureatom, którzy od dziś w symboliczny sposób stają się także ambasadorami naszego miasta. Życzę, żebyście w piękny sposób zaskakiwali nas swoimi opowieściami. Zapewniam, że Gliwice są otwarte i gościnne. Wszyscy znajdą w naszym mieście – pełnym kontrastów  i wielowarstwowej historii – fantastyczne wzorce i źródła inspracji – zapewniała podczas gali w PreZero Arenie Gliwice prezydent Gliwic, Katarzyna Kuczyńska-Budka.  

Olga Tokarczuk, którą serdecznie dziś witamy, uważa, że „Skoro można pomyśleć, że może być lepiej, to znaczy, że już jest lepiej”. Powołując do życia Gliwicką Nagrodę Literacką tak właśnie pomyśleliśmy i – jako miasto – postanowiliśmy upomnieć się o swoją przyszłość. Gliwiczanie potrzebują kontaktu ze sztuką na najwyższym poziomie. Nowa inicjatywa literacka wyznacza nasze nowe PKB – Projekt Kultury Bogatej – dodała prezydent Gliwic, która objęła wydarzenie swoim patronatem.

Gliwicka Nagroda Literacka to inicjatywa Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gliwicach oraz gliwickiego poety i tłumacza Juliusza Pielichowskiego (współtwórcy także gliwickiej Nagrody Dramaturgicznej im. Tadeusza Różewicza). 

Chciałbym podziękować miastu Gliwice za wsparcie tej inicjatywy i za wsparcie ze strony Uniwersytetu Śląskiego. Udało nam się zebrać wspaniale grono jurorów i twórców, którzy zjednoczyli się wokół jednej idei – pisania nowej, świeżej, młodej literatury – mówił podczas briefingu prasowego Juliusz Pielichowski. Przewodniczy on radzie programowej nagrody, którą tworzą także Bogna Dobrakowska – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gliwicach, poeta, eseista i prozaik Krzysztof Siwczyk oraz prof. Ryszard Koziołek – rektor Uniwersytetu Śląskiego. W jury wsparli ich uznani autorzy i krytycy literaccy z Uniwersytetu Śląskiego. 

Ten  pomysł wydawał mi się na początku niezmiernie odważny, ale okazało się, że bardzo szybko został zrealizowany. Literatura to jest taki bardzo czuły instrument pomiaru tego, jak wygląda nasza rzeczywistość. Myślę, że debiutanci, osoby tuż po debiucie, mogą powiedzieć nam o tej rzeczywistości coś, co nas zaskoczy – opowiadał o idei nagrody Krzysztof Siwczyk.

Gliwice wyciągnęły rękę do młodej literatury i to bardzo mądry gest. Dobre słowo, a literatura nieustannie eksperymentuje z najlepszymi słowami, jest nam wszystkim potrzebne, żebyśmy się lepiej rozumieli, żebyśmy czuli, że nasza wolność dzieje się dopiero wtedy, kiedy możemy ją wypowiedzieć. Nagradzając młodą literaturę, budujemy  przyszłość naszej demokracji, przyszłość tego miasta na pewno – mówił prof. Ryszard Koziołek.

Podczas wydarzenia w Gliwicach rektor Uniwersytetu Śląskiego poprowadził spotkanie autorskie z noblistką Olgą Tokarczuk. Wcześniej odbyła się także rozmowa członków kapituły konkursowej o literaturze i kulisach podjętych decyzji. 

Gliwicka Nagroda Literacka to jedna z kilku nowych inicjatyw kulturalnych w mieście. W tym roku z sukcesem zorganizowane zostało pierwsze Biennale Gliwice, a gala była częścią nowego święta miasta – Dni Gliwic, które potrwają do 7 września. 

Wręczenie nagród było pierwszym z całej serii spotkań z laureatami, bo w najbliższych miesiącach odbędą się kolejne, kiedy nagrodzeni autorzy i autorki będą przyjeżdżać do Gliwic na rezydencje i pracować nad swoimi książkami.

Więcej informacji o nagrodzie na gliwickaliteracka.pl. (al)
 

Wręczenie nagrody na scenie Zdjęcie z wręczenia nagrody Zdjęcie widowni Zdjęcie z dyskusji na scenie Zdjęcie Olgi Tokarczuk i profesora Koziołka Zdjęcie prezydent Gliwic przy mikrofonie Zdjęcie rozmowy z Olgą Tokarczuk na scenie